Tarım devrimi nedir diyerek başlayalım.
Dünya tarihinde, yaşamsal sürece yön veren üç farklı tarım devrimi gerçekleşmiştir.
- Birinci Tarım devrimi, avcılıktan toprağı ekmeye sürmeye geçiştir.
- İkinci Tarım devrimi, ilk tarım makinelerinin kullanılması, ulaşımın gelişmesi ile pazar alanlarına ürünlerin daha rahat ulaşmasıdır.
- Şu an içinde bulunduğumuz üçüncü Tarım devrimi, genetik mühendisliği, böcek ilaçları ve kimyasal gübre kullanımını içermektedir.
Yaklaşık 10.000 yıl insanoğlunun geçim kaynağı avcılıktı. Tarım ve hayvancılık hayallerimizin çok ötesindeydi.
Bu yazımızda, insanoğlunun ilk tarımsal üretime geçişini ve bunun hayatımıza etkilerini anlatıyoruz.
Beslenmenin Tarihi
İlk Tarım Devrimi
Birinci Tarım Devrimi aynı zamanda neolitik devrim olarakta bilinmektedir, insan toplumlarının avcılıktan çiftçiliğe evrilmesidir.
Beslenmeye Olan İhtiyacımız Dünyayı Değiştirdi
Beslenmenin tarihi ve gelişim süreci dünya çapında MÖ 10.000 ile MÖ 2000 yılları arasında gerçekleşmiştir. İnsanoğlunun geliştiği bu süreç ülkemizin sınırlarınıda kapsadığı Anadolu ve Mezopotamya bölgesinde gerçekleşmiş yayılmıştır.
Beslenmenin tarihi sürecinde, onbinlerce yıl önce insanlar göçebe olarak yaşamaktaydılar. İnsanlar hayatta kalabilmek için av hayvanlarını takip ederlerdi.
Tarım devrimi insanın sosyal hayatını değiştirmiştir. Bu süreç ilk köylerin kurulmasını tetiklemiştir. insanlar tarımsal üretimi keşfetti sonra bazı hayvanları evcilleştirdi. Muhtemelen ilk evcilleşen ve üretime katılan hayvanlar tavuklar ve kuzular oldu.
İnsanoğlunun İlk Büyük Değişimi
Çiftçilik ve hayvancılık, insanların verimli topraklara yerleşmelerine neden oldu, bu geçiş kalıcı yerleşimlere yol açtı.
Neolitik Devrim yani tarım devrimi, MÖ 10.000 civarında başlamıştır. Beslenmenin tarihi dünyanın birçok yerine yayılarak taş devri insanlarının tarıma geçişini sağladı. Medeniyetler ve şehirler Neolitik Devrim’in yeniliklerinden doğdu.
Tarıma Geçişin Nedenleri
Bir çok neden insanları tarımla uğraşmasına neden olmuştur. Tarim tarihi ‘nin nedenleri ve beslenmenin tarihi bölgeden bölgeye farklılık gösterebilir.
Dünya, ortalama 14.000 yıl önce, küresel bir ısınma yaşamıştır, bu süreç buzul çağının son bulmasına neden olmuştur. Bazı bilim adamları, küresel ısınmanın Tarım Devrimine neden olduğuna inanmaktadır.
İlk Buğday
Dünyada ilk tarım yapılan yer, merkezinde Mezopotamya adı verilen Fırat ve Dicle arasında kalan bölge daha geniş tanımla, Batıda Akdeniz, doğuda Basra Körfezi ile sınırlanan Bereketli Hilal adı ile bilinen bölgedir.
Küresel ısınma, yabani buğday ve arpa yetiştirmek için uygun hava şartlarını oluşturdu.
İlk çiftçiler, buğday ve arpayı un haline getirdiler. Bazı çiftçiler fasulye ve bezelye yetiştirdi. Neolitik çiftçiler çok sayıda hayvan beslemekteydi.
Yerleşik Düzene Geçen ve Bilinen İlk Tarımsan Alan Çatalhöyük
Türkiye’nin güneyindeki Çatalhöyük arkeolojik alanı bilinen en eski neolitik alandır.
9500 yıllık Çatalhöyük ilk yerleşik yaşama geçişin en büyük alandır. Bu bölgede tarım devrimi tarihi üzerine izler bulunmuştur.
Hayvancılık
Bu dönemde domuz ve tavuk yetiştirilmiş, dağlardaki keçiler yakalanarak et ve sütünden yararlanılmaya başlanmıştır. İlk çiftlik hayvanları arasında koyun ve sığırıda ekleyebiliriz. Hayvanlarla insanların yakınlaşması bazı salgın hastalıklarıda ortaya çıkmıştır. Çiçek hastalığı, grip ve kızamık gibi hastalıkların tümü evcil hayvanlardan insanlara bulaşmıştır.
Öküzlerler, eşekler ve develer taşımacılıkta kullanılmıştır
Neolitik Devrimin Etkileri
İnsan oğlunun keşfettiği tarım dönemi, insanların çiftliklerde yaşamaya başkası için bir başlangıç olmuştur. Yerleşik düzen tarım, tarım aletlerinin ve ilkel savaş aletlerinin ortaya çıkmasına neden olmuş, bronz ve demir çağının oluşmasını tetiklemiştir.
İlk Tarımsal Üretim
İlk kümesler 1800 yılların sonunda çifçiler tarafından oluşturuldu. 1920’lerin sonlarında, kümes hayvanları ilk büyük ölçekli çiftlik hayvanları olmuştur.
Referanslar: https://courses.lumenlearning.com/boundless-worldhistory/chapter/the-agricultural-revolution/
Referanslar: https://www.nationalgeographic.com/culture/topics/reference/neolithic-agricultural-revolution/